和

Í

hé

1. мүлайым, сыпайы, биязы, ибалы, байсалды, орнықты, райлы, жайлы, жайдары, берекелі, жарастықты, тату-тәтті, тату, мейірімді, мейірбан, жылы, шуақты

和睦 — тату-тәтті, береке-бірлікті, берекелі, тату, жарастықты

温和 — жайдары, жылы, мейірімді, жайлы, райлы

心平气和 — байсалды, жайдары, жылы

不和 — араз, қырбай, қырғиқабақ

风和日暖 — ауа райы жайлы, күн райы жақсы

【和平】

1) бейбіт тыныш, аман, бейбітшілік, тыныштық, бейқұтшылық, амандық

和平环境 — бейбіт жағдай, тыныш заман, бейбітшілік тыныштық

和平鸽 — бейбітшілік көгершіні

2) жайлы. жуас-басең, жұмсақ, момақан, тыныш

药性和和 — жайлы дәрі

【和气】 мүлайым, сыпайы, биязы, ибалы, жайдары, жылы

他说话真和气 — төтенше сыпайы сөйлейтін кісі екен

2. бітімге келу, бітім жасау, бітісу, келісу, жарасу, рақайласу, татуласу

讲和 — бітімге келу, келісім жасасу

和媾 — бітім жасау

和解 — татуласу, жасасу, рақайласу

3. қосынды, жиынды, жиынтық

二跟三的和是五 — екі мен үштің қосындысы бес болады

4. көмектес септігінің және барыс септігінің жалғаулары міндетін атқарады

和盘托出 — түгелімен айтып салу

和衣而卧 — киімімен жата кету

和孩子讲话要讲得通俗些 — балаға өзіне уғымдырақ тілмен сөйлеу керек қой

5. жеңісе алмау, алыса алмау, ұтыса алмау, тең шғу, тең болу, тең түсу, итжығыс түсу

和局 — тең ойын

末了一盘和了 — соңғы жолы тең шықты

和尚 — монах, сопы, диуана, шайхы

和卓 — қожа (дін таратушы)

6. жапон ұлты, жапондық

和服 — кимоно, жапонша киім

7. адамның тегіне қолданылады

II

hè

1. қосыла кету, ере жөнелу, қостай кету, ілесе жөнелу, қосыла айту, қосыла шырқау, қосылу, қостау, еру, ілесу

一唱百和 — бірі бастаса бәрі қостайды, бірі бастаса түгел ере жөнеледі

一唱一和 — бірі бастап, бірі қостап отырады, біріне бірі сәйкесе кетеді

2. ұқсап бағу, еліктеп көру, ұқсау, еліктеу

和诗 — еліктеме өлең

III

huó

илеу, былғау, жасау

和面 — нан илеу, қамыр илеу

和泥 — лай жасау, балшық илеу

IV

huò

1. қосу, араластыру, салу, сұйылту, сұйқылдату

和药 — дәрі араластыру

奶粉里和儿糖 — талқан сүтке азырақ қант салу қажет

2. рет, жол, мәртебе, т. б. есептік анықтама ретінде қолданылады

衣裳已经洗了两和 — бұл киім екі рет жуылған

头和药 — алғашқы жолғы дәрі

V́

hú

ұтып алу, жеңіп шығу, ұту, жеңу (құмар ойынында қолданылады)